Η Εύβοια παρουσιάζεται στην Ιστορία από τα αρχαία χρόνια, ακόμα και τα χρόνια του Ομήρου. Σύμφωνα με πολλούς συγγραφείς που ασχολήθηκαν με την Εύβοια παραδέχονται ότι η συμβολή της στην προϊστορία ήταν σπουδία και έπαιξε ρόλο και στην εξέλιξη του Ευρωπαϊκού πολιτισμού.
Κατά τη μυθολογία και προϊστορία παρουσιάζεται με πολλά ονόματα.
Ο Ησίοδος την ονομάζει Αβαντίδα από το όνομα του βασιλιά Άβαντα. Οι Άβαντες ήταν το δεύτερο ελληνικό φύλο που εγκαταστάθηκε σ’ αυτήν μετά τους Ίωνες.
Λεγόταν και Χαλκοδοντίς απο το όνομα του Χαλκόδοντα, γιου του βασιλιά Άβαντα.
Κατά το Στράβωνα ονομάστηκε Μάκρις από την επιμήκη μορφή της. Ο?ίδιος αρχαίος συγγραφέας την ονομάζει και Ελλοπία από τον Έλλοπα γιο του Ίωνα.
Από τα αρχαιότερα χρόνια ονομαζόταν όλο το νησί Χαλκίδα από το όνομα της πόλεως. Ο?Στράβων αναφέρεται και στους σεισμούς και την ονομάζει Εύσειστον διότι από έναν μεγάλο σεισμό μετακινήθηκαν οι πηγές της Αρέθουσας και η Εύβοια απομακρύνθηκε από τη Στερεά Ελλάδα που σε πολλά σημεία οι ακτές της πλησιάζουν.
Το όνομα Εύβοια το πήρε αργότερα και υπάρχουν και δυο εκδοχες για την προέλευσή του. Μία ότι πήρε το όνομα από την νύμφη Εύβοια και κόρη του ποταμού Ασωπού και λεγόταν και Ασωπίς και η άλλη από την βοοτροφία που είχε αναπτυχθεί στην ευρύτερη περιοχή της με εκλεκτή ράτσα βοών. Το όνομα δε της Χαλκίδας κατά την πιο επικρατούσα εκδοχή σύμφωνα με τον Πλούταρχο και το Στράβωνα προήλθε από τα κοιτάσματα χαλκού που υπήρχαν στην περιοχή της.
Την Εύβοια την κατατάσσουν πέμπτη στα μεγάλα νησιά της Μεσογείου μετά τη Σικελία, Σαρδηνία, Κορσική και Κρήτη.
Στην προϊστορία της Εύβοιας σπουδαία θέση παρουσιάζουν τρεις πόλεις. Η Χαλκίδα, η Ερέτρια και η Κύμη.
Πρωτοστάτησαν στον αποικισμό οι δυο πρώτες με αποικίες στην περιοχή της Χαλκιδικής. Με τις αποικίες αυτές είχαν τον έλεγχο στο εσωτερικό οδικό δίκτυο προς τη Βαλκανική. Με τα ορυχεία του χαλκού της Χαλκιδικής, προσέλκυαν έμπειρους χαλκουργούς από τη Χαλκίδα και αποίκους από την Ερέτρια. Οι δυο πόλεις μετέδωσαν το Χαλκιδαϊκό αλφάβητο, διακίνησαν μέταλλα και αγγεία και άλλα εμπορεύματα.
Σ’ αυτό βοήθησε και η γεωγραφική τους θέση γιατί δέσποζαν στους θαλάσσιους δρόμους προς βορρά και νότο.
Η Εύβοια με τα επιφανειακά ευρήματα φαίνεται ότι είχε κατοικηθεί από την Παλαιολιθική και Νεολιθική εποχή.
Βρέθηκαν λίθινα εργαλεία, θραύσματα αγγείων και όστρακα. Νεολιθικοί οικισμοί έχουν βρεθεί στην Παναγίτσα Μάνικα (έξω από τη Χαλκίδα), στην Κήρινθο, στη Λιχάδα, στο Καστέλι Γιάλτρων, στον Πύργο Ψαχνών, στον Άγιο Δημήτριο Πολιτικών, στην Μαλακόντα, στην Μαγούλα Λαμπούσας, στο Σπήλαιο Σκοτεινή, στα Θαρούνια και αλλού.
Κατά την Πρωτελλαδική περίοδο, σπουδαίο ρόλο έπαιξε η Εύβοια στην κατεργασία μετάλλων στον ελλαδικό και ευρωπαϊκό χώρο. Κέντρα επεξεργασίας μετάλλων για την κατασκευή εργαλείων ήταν η Παναγίτσα Μάνικα και το Πόρτο Μπούφαλο στο Δύστο.
Κατά τους γεωμετρικούς χρόνους άρχισε η μεγάλη ακμή της Εύβοιας. Παρουσιάστηκαν κεραμικά εργαστήρια και αναπτύχθηκε η εμπορική, ναυτική και τεχνική τάξη.
Απέκτησαν πλοία και έγινε εμπορική δύναμη. Ο Ηρόδοτος αναφέρει ότι στη ναυμαχία του Αρτεμισίου (480 π.Χ.) έλαβε μέρος η Χαλκίδα με 20 τριήρεις και η Ερέτρια με πέντε. Αναπτύχθηκε το ναυτικό εμπόριο και μετέφεραν παντού μεταλλοτεχνήματα, αγγεία και τα αντάλλαζαν με άλλα προϊόντα.
Η Ερέτρια ήταν κι αυτή σπουδαία Ευβοϊκή πόλη. Ο?Όμηρος την ανέφερε ως Ειρέτρια και άλλοι συγγραφείς ως Αρότρια ή Μελανηίς. Κατά τη μυθολογία ιδρύθηκε από τον Ερετριέα γιο του Φαέθοντα.
Η μεγάλη ακμή της τοποθετείται στο 700 π.Χ. Υπολόγιζαν τον πληθυσμό της αρχαϊκής αυτής πόλης σε 15.000 κατοίκους και 40.000 στην ευρύτερη περιοχή. Χαρακτηριστικά της ακμής της είναι τα επιβλητικά ερείπια του αρχαϊκού ναού του Δαφνοφόρου Απόλλωνα.
Η Κύμη σε σχέση με τους παλαιότερους προϊστορικούς χρόνους η ακμή της αρχίζει στο τέλος των νεολιθικών χρόνων κατά τον 4ο ή 3ο π.Χ. αιώνα. Έπαιξε σπουδαίο εκπολιτιστικό ρόλο.
Αρχαιολόγοι προσπάθησαν να εντοπίσουν τη θέση της αρχαίας Κύμης. Βρέθηκε ένας οικισμός στο Καστρί Ποταμιάς Κύμης. Είναι σημαντικός με ισχυρή ακρόπολη, κτίσματα του 4ου π.Χ. αιώνα και ένα οχυρωματικό τείχος. Δεν μπορούν όμως να παραδεχτούν ότι εκεί ήταν η αρχαία Κύμη γιατί είναι μικρός. Ίσως ήταν ένας οικισμός της και η αρχαία Κύμη βρισκόταν κάτω από τη σημερινή.
Από την αρχαία Κύμη της Εύβοιας ξεκίνησαν οι ιδρυτές της ομώνυμης αποικίας στην Καμπανία της Ιταλίας, μεταξύ των ετών 775-750 π.Χ. και θεωρείται η παλαιότερη ελληνική αποικία στη Δύση. Βγαίνει το συμπέρασμα ότι η Κύμη ήταν μεγάλη πόλη και με περίοδο μεγάλης ακμής. Και οι κάτοικοι της αποικίας αυτής διακρίθηκαν στη ναυτιλία και το εμπόριο και σώζωνται αρκετά λείψανά της.
Τμήμα τειχών, ερείπια ναών Απόλλωνα και Αρτέμιδος, ερείπια γιγάντων εκ των οποίων ο πρώτος είχε φωναγωγούς σωλήνες από τους οποίους μεταδίδονταν στους πιστούς οι χρησμοί της Σίβυλλας. Βρέθηκε αρχαίο ρωμαϊκό νόμισμα με φωτογραφία «Σίβυλλα η Κυμαία». Λέγεται ότι η Σίβυλλα η Κυμαία όταν πήγε στη Ρώμη πούλησε ακριβά τα βιβλία της με τους χρησμούς στον Ταρκύνιο Προίσκο. Ήταν γραμμένα σε ελληνική γλώσσα με εξάμετρους στίχους και οι χρησμοί επαληθεύτηκαν.
Αναφέρονται στην Εύβοια και άλλες αρχαίες πόλεις.
Η Κήρινθος η οποία έστειλε πλοία στην εκστρατεία κατά των Τρώων.
Το Ελύμνιο (Λίμνη). Γνωστή από την μυθολογία γιατί εκεί έγιναν οι γάμοι του Δία και της Ήρας.
Αιγές. Υπήρχε ναός του Αιγαίου Ποσειδώνα. Δε βρέθηκε η θέση της. Πιθανόν κάτω από τη Μονή Γαλατάκη να υπήρχε.
Αμάρυνθος. Είχε το ιερό της Αμαρυνθίας Αρτέμιδος.
Οροβίες. Γνωστή από το μαντείο του Σελινούντιου Απόλλωνα.
Ταμύναι ή Τάμυνα. Περιοχή Αλιβερίου, Κάρυστος και Στύρα.
Μνημονεύονται από τον Όμηρο ότι συμμετείχαν με δύο πλοία κατά των Τρώων.
Αυτές αναφέρονται ως οι μεγαλύτερες και πιο γνωστές πόλεις της αρχαϊκής Εύβοιας.
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου