Τρίτη 22 Σεπτεμβρίου 2020

Αρβανίτες: η εγκατάσταση ενός λάου στο νησί της Εύβοιας


Οι Αρβανίτες υπήρξε νομαδικός λαός, ο οποίος μετακινήθηκε και εγκαταστάθηκε στην Θεσσαλία κατά τον 13ο αιώνα. Αργότερα μετακινήθηκαν νοτιότερα και σταδιακά διεκπεραιώθηκαν στην Πελοπόννησο, στην Αττική, στην Ν. Εύβοια και στα νησιά της Ύδρας, της Άνδρου και των Σπετσών. Οι κατά τόπου ηγεμόνες, βυζαντινοί ή Ενετοί ενίοτε προσεταιρίζονταν και εποφθαλμιούσαν την επικουρία των Αρβανιτών.

 

Η ονομασία Αρβανίτης αποτελεί μια παραφθορά του Αρβωνίτης ή Αρβώνιος και προήλθε από το Αρβάνων ή Άρβων  μια ορεινή περιοχή της ηπείρου όπου τοποθετείται  ανάμεσα στη σημερινή Αλβανία και του κράτος των Σκοπίων , βορειότερα του ποταμού Σκούμβρη. Η πρώτη αναφορά παρατίθεται ήδη από τον 11ο αιώνα και έπειτα από Βυζαντινούς συγγραφείς , όπως της Άννας Κομνηνής.

 

Ιστορικό υπόβαθρο

 

Η μερική κατάλυση του Βυζαντίου μετά το 1204 με επακόλουθο την δημιουργία των αυτοκρατοριών της Τραπεζούντας και της Νίκαιας καθώς και την ίδρυση των Δεσποτάτων του Μιστρά, της Ηπείρου στον κυρίως Ελλαδικό χώρο, όπως και την παρουσία επιμέρους πριγκιπάτων. Ταυτοχρόνως η παρουσία δυτικοευρωπαίων με πολλές περιοχές του Βυζαντίου να είναι στην κατοχή τους, οι διενέξεις και συγκρούσεις μεταξύ αυτών αλλα και σε ολόκληρη την Βαλκανική, είχε ως αποτέλεσμα της μετακινήσεις λαών και την εγκατάσταση τους αλλάζοντας έτσι τον εθνολογικό χάρτη των τόπων.

 

Η Εύβοια και πιο συγκεκριμένα η επικράτεια της Καρύστου κατά τον 15ο αιώνα, αποτελούσε μια αραιοκατοικημένη περιοχή και με τα γύρω χωριά να έχουν  ερημώσει. Οι κάτοικοι της ευρύτερης περιοχής να ήταν-σύμφωνα με κάποιες εκτιμήσεις- κάπου 2.000, παράλληλα οι συγκρούσεις Καταλανών και Ενετών ,η έξαρση της πειρατείας, οι επιδρομές των τούρκων στις ακτές του νησιού, καθώς και η εμφάνιση της πανώλης είχαν αποτέλεσμα  τον πληθυσμιακό μαρασμό και  την ερήμωση της περιοχής.

 

Οι Βενετοί ηγεμόνες του νησιού και της Καρύστου άδραξαν την ευκαιρία και με προνομία, φοροαπαλλαγές κτλ. άρχισαν να προσελκύουν Αρβανίτες για να εγκατασταθούν στην Νότια Εύβοια. Οι βενετοί είχαν εκτιμήσει τις μαχητικές ικανότητες των Αρβανιτών , όποτε απαλλάσσοντας τους από κάθε αγγαρεία και δίνοντας άλογα αντίστοιχο του αριθμού των ανδρών κάθε οικογενείας, αποτέλεσε αν μη τη άλλο μια επένδυση στη δημιουργία ενός μισθοφορικού στρατού με εξοχές ικανότητες στην ιππασία και την τοξοβολία.

 

Μολονότι στις πόλεις της Καρύστου είχαμε αυτό τον λαό να μετακινείτε προς τα χωριά, δεν τους επιτρέπονταν η είσοδος τους στα κάστρα της πόλης ή οποιοδήποτε περιοχής. Καθόλου τυχαία ότι η εγκατάσταση τους γίνονταν περιμετρικά από τα μεγάλα αστικά κέντρα δημιουργώντας ένα είδος «ζώνη άμυνας», άλλωστε οι επιθέσεις από την Ασία είχαν αρχίσει να διαφαίνονται ήδη.

 

Κάβο Ντόρος

 

Ο αριθμός των Αρβανιτών που εγκαταστάθηκε στη περιοχή του Κάβο Ντόρου μας είναι άγνωστος, αναμφισβήτητα όμως υπήρχε ελληνικός πληθυσμός αν λάβουμε υπόψη ότι πολλά χωριά στην περιοχή είχαν ελληνικές ονομασίες όπως το Κόμιτο, η Ζαχαριά, το Θύμι, η Αμυγδαλιά ενώ αρβανίτικες το χωριό Βρέστυδες (από την Αρβ. Βρέστ= αμπέλι), το  Σιμικούκι όπου υπάρχουν ως σήμερα με εξαίρεση το χωριό Δράμεσι ( από τη λέξη Ντρούμσα, είδος τροφίμου ) που μετονομάστηκε Ευαγγελισμός το 1954.

Η αρβανίτικη διάλεκτο η οποία κυριαρχούσε στην καθημερινότητα μέχρι πριν μερικές δεκαετίες, είχε ένα χαρακτηριστικό την έλλειψη γραπτής παράδοσης γεγονός που αποτέλεσε την αίτια τους τελευταίους αιώνες κομμάτια της ιστορίας του Καφηρέα να παραμένει άγνωστη, γραπτές αναφορές για τα χωριά τον 18ο και 19ο αιώνα υπάρχουν μόνο από περιηγητές που επισκέφτηκαν ή είδαν την περιοχή παραπλέοντας με κάποιο πλοίο, τα χωριά εκείνα και κατέγραψαν τις δικές τους απόψεις και εκτιμήσεις.

 

Απρίλιος του 1402 έχουμε την πρώτη εγκατάσταση Αρβανιτών στο νησί, ενώ η δεύτερη συνέβη κατά το 1425,  όπου 300 περίπου οικογένειες εγκαθίστανται στις υπώρειες της Όχης και πλέον αποτελούν μια νέα πραγματικότητα για την Νότια Εύβοια και μέσα στην πορεία των χρόνων και της ιστορίας να αποτελούν συμφυές κομμάτι με αυτό τον τόπο του Κάβο Ντόρου.

 

 


Οι αρβανίτες είχαν κοινή πορεία με τους γηγενείς Έλληνες στην διάρκεια της τουρκοκρατίας , πολλοί αγωνιστές όπως ο Νικόλαος Κριεζώτης ήταν αρβανίτικης καταγωγής, παράλληλα το γεγονός ότι ανήκαν στην Ανατολική Ορθόδοξη Εκκλησία τους καθιστούσε αναπόσπαστο κομμάτι και μέρος του Έθνους των Ελλήνων.

 

Δεν υπάρχουν σχόλια:

Δημοσίευση σχολίου

Related Posts Plugin for WordPress, Blogger...