Κρυπτοχριστιανοί στα χωριά της περιοχής, την εποχή της τουρκοκρατίας

χωριό Καψούρι

Στη εποχή της τουρκοκρατίας στα χωριά του Καφηρέα,  άλλα και σε  χωριά γενικότερα που βρίσκονται στη βόρεια πλευρά του όρους  Όχη, υπήρχαν κρυπτοχριστιανοί τους, οποίους οι τούρκοι τους αποκαλούσαν σκωπτικά «σαμπάνηδες»  ή «μουρτάτες».Μάλιστα οι κάτοικοι (κρυπτοχριστιανοί) την εποχή εκείνη επειδή δεν υπήρχε  ιερέας στα χωριά τους, βάπτιζαν τα παιδιά τους ακόμα και σε ηλικία 10 και 15 ετών.

 Για το συγκεκριμένο θέμα γράφει ο ιστορικός Κ.Γουναρόπουλος
αρχείο Ευβοϊκών σπουδών, τόμος ΚΑ σελ 187
  Φανερώς μεν ήσαν μωαμεθανοί, εν τω κρυπτώ δε Χριστιανοί ούτοι μήτε τζαμιά και Εκκλησίας, μήτε ιμάμας και ιερείς είχον, μήτε Χριστιανοί μήτε μωαμεθανοί θεωρούμενοι. Οι λεγόμενοι Χριστιανοί εβάπτιζον τα τέκνα αυτών δεκαετή και δεκαπενταετή, ότε ήρχετο ιερεύς εις τα χωριά, ήτοι Καψούριον, Κόμητον, Αντιά. Άγιον Δημήτριο, Πόθι διότι ο επίσκοπος Καρύστου εφοβείτο ίνα πέμψη προς αυτούς ιερείς. Οι τοιούτοι δε, ως μηδεμία θρησκεία ανήκοντες, εκαλούντο σκωπτικώς Αχρειανοί, Σαμπάνοι, Μουρτάται, δηλαδή μικτοί και ακάθαρτοι..