Περιοχές της Νότιας Καρυστίας όπου ομιλούνται τα Αρβανίτικα



Αρβανίτες της Άνδρου, πηγή εικόνας



 Περιοχές της Νότιας Ευβοίας που κατοικηθήκαν από  Αρβανίτες 

Η περιοχή της Νότιας Εύβοιας κατοικήθηκε από Αρβανίτες το 1402 και 1425 αντίστοιχα  ύστερα από πρόσκληση των Ενετών και αργότερα κατά τον 16^ο αιώνα εγκαταστάθηκαν σε κάποιες περιοχές ένα μικρότερο τμήμα εκείνων.

Το νότιο τμήμα του νησιού, στο μεγαλύτερο μέρος, που κατοικήθηκε συγκεκριμένα είναι από την περιοχή του Δύστου έως τον Κάβο Ντόρο, με εξαίρεση την Κάρυστο, το Μαρμάρι καθώς και τα χωριά Πλατανιστός και Αντιά.

 Τα Αρβανίτικα αποτελούν τη διάλεκτο που επικρατούσε σε αυτά τα μέρη, ενώ ομιλούνται σε μικρότερο βαθμό, ακόμα και σήμερα, σε κάποιες περιοχές αποτελώντας μια γλώσσα καθημερινής επικοινωνίας.

Περιοχές της Νότιας Καρυστίας που ομιλούνται τα Αρβανίτικα

Παρατηρήσεις –εκτιμήσεις.

• Περιοχή της Νότιας Καρυστίας όπου ομιλούνται περισσότερο τα Αρβανίτικα είναι τα χωριά του Κάβο Ντόρου, δηλ. από το χωριό Κόμητο έως και τον Καλλιανού. Κυρίως όμως ομιλούνται, όχι μόνο από τους ηλικιωμένος, αλλά γενικά από τους μεγαλύτερους
• Πριν μερικά χρόνια υπήρχαν κάτοικοι εν ζωή, κυρίως γυναίκες, που δεν γνώριζαν καν Ελληνικά και οφείλονταν κυρίως στον αναλφαβητισμό που επικρατούσε παλαιότερα στην ευρύτερη περιοχή.
• Στα χωριά που βρίσκονται στο εσωτερικό του Ακρωτηρίου Φιλάγρας, Πόθι, Γιαννίτσι, Εκάλη κτλ παρόλο που κατοικηθήκαν κάποτε από Αρβανίτες, εντούτοις τα Αρβανίτικα τα γνώριζαν ελάχιστοι έως σήμερα και κυρίως ηλικιωμένοι. Οι νέοι αυτών των περιοχών δεν γνωρίζουν τη συγκεκριμένη διάλεκτο. Τα συγκεκριμένα χωριά είτε λόγω των λατομείων και συνεπώς του εμπορίου, είτε της συχνότερης επαφής με την Κάρυστο είχε ως αποτέλεσμα στα χωριά εκείνα να υπάρχει –ας επιτραπεί η έκφραση-μια «εξέλιξη» όσον αφορά αυτό το θέμα.
• Όσοι έχουν καταγωγή  από την περιοχή του Κάβο Ντόρου, και από τα δύο μέρη των γονιών τους, συνήθως γνωρίζουν τα Αρβανίτικα. Υπάρχουν δηλ. άνθρωποι που γεννήθηκαν ή μεγάλωσαν στην Αθήνα ή στην Κάρυστο και όμως μπορεί να μην μιλούν τα Αρβανίτικα εντούτοις όμως τα καταλαβαίνουν.
• Μεγάλο μέρος  των τελευταίων αιώνων στην περιοχή του Καφηρέα, δηλ. η ιστορία παραμένει άγνωστη και η αιτία είναι το ότι η συγκεκριμένη γλώσσα δεν έχει γραπτή παράδοση, έτσι γραπτές αναφορές για τα χωριά πχ τον 18^ο ή 19^ο αιώνα, να υπάρχουν μόνο από περιηγητές, που επισκέφτηκαν ή είδαν παραπλέοντας με κάποιο πλοίο, τα χωριά εκείνα και κατέγραψαν τις δικές τους απόψεις και εκτιμήσεις.
• Στο χωριό Κόμητο και Ευαγγελισμός, οι νέοι εκεί, όσοι υπάρχουν, δεν ομιλούν τα αρβανίτικα ενώ στα χωριά που βρίσκονται στο εσωτερικό του ακρωτηρίου Καφηρέα υπάρχουν περιπτώσεις που οι νέοι χρησιμοποιούν αυτή τη διάλεκτο.

Να αναφερθεί ότι σε αυτή τη γλώσσα υπάρχει και αναφορά στη λέξη «Ρωμιός», αξίζει να σημειωθεί ότι τα Ελληνικά οι κάτοικοι στα αρβανίτικα  τα λένε «Ρωμαίικα»