Αρχάμπολη, η αινιγματική πόλη του Κάβο Ντόρου

φωτογραφία Adventure Evia

Αρχάμπολη, η αινιγματική πόλη του Κάβο Ντόρου τα ίχνη της οποίας έχουν αφετηρία από τους μυθιστορικούς ήδη χρόνους χωρίς ωστόσο να είναι γνωστό το όνομα της και δίχως να υπάρχει ακριβή ταύτιση με κάποια επιμέρους πόλη  ή θέση που υπήρξε στο Καφηρέα.

Λέγεται ότι η κύρια πόλη εκεί έχει βυθιστεί και ότι απομεινάρια της διακρίνονται στο βυθό, φήμες, μύθοι και ιστορίες που συνοδεύουν αυτήν την εξαφανισμένη πολιτεία του Καφηρέα, που ακόμα και σήμερα παραμένει ένα αίνιγμα από ιστορική άποψη και όχι μόνο. Έδρα του μυθικού βασιλιά Ναύπλιου, Ομηρική πόλη ή μια ιστορία που δεν συνέβη ποτέ, είναι μερικές από τις εκδοχές μεταξύ των ερευνητών που ασχολήθηκαν με αυτό το άγνωστο τοπίο και χώρο, οι απαντήσεις οι οποίες έχουν δοθεί  παραμένουν ακόμα μετέωρες και ασαφείς.

Η εξαφάνιση της να οφείλεται σε κάποιο σεισμό; Παλιρροιακό κύμα; Να ευθύνεται το ηφαίστειο της Σαντορίνης; Το βέβαιο είναι ότι φυσικά φαινόμενα προκάλεσαν μια ριζική αλλοίωση στην  επιφάνεια και στην μορφολογία  τόσο του εδάφους καθώς και της περιοχής αυτής της πόλης, η οποία στην εποχή των μύθων και της ιστορίας να ήταν επί των άκρων του νησιού εποπτεύοντας το Μυρτώο πέλαγος.

Βυζαντινή εποχή

Η πορεία της θα συνεχιστεί κατά την Βυζαντινή εποχή όπου η ιστορία την διαδέχεται με άλλη ονομασία και ιδιότητα, χρονογράφοι του Βυζαντίου δίνουν αόριστες αναφορές για μια θέση «Ανεμοπύλες» κάνοντας μελετητές να την ταυτίσουν με τη σημερινή Αρχάμπολη και η οποία πιθανώς να ήταν κώμη ή πολίχνη στην ακρόπολη της οποίας, στην σημερινή θέση «παλαιοχώρα», να ήταν και το φρούριο της αυτό των Ανεμοπυλών.

Αεροφωτογραφία της Αρχάμπολης, φώτο Adventure Evia

Κατά μήκος της περιοχής ή ίσως επί υψηλότερου σημείου- προτού υποστεί καθίζηση-να εκτείνονταν ένας κατοικημένος οικισμός καταλαμβάνοντας τον χώρο τότε της ταυτώνυμης χαράδρας. Ο όρμος της εκεί διαφορετικός και πιθανώς προσβάσιμος όπου με την παράλληλη παρουσία μικρών μόλων θα ήταν ιδανικό για αγκυροβόλιο πλοίων της εποχής, λέγεται πως ήταν σταθμός και επίνειο των Βυζαντινών και ότι γινόταν εξόρυξη χρυσού, μύθος η πραγματικότητα; Το ακρωτήριο εκεί αργότερα θα χαρακτηριστεί ως αυτό του χρυσού.

Περιηγητές

Οι πρώτοι περιηγητές που θα αντικρύσουν αυτήν την άγνωστη περιοχή, στα μέσα του 19ου αιώνα, θα μείνουν εκστασιασμένοι και παράλληλα θα προσπαθήσουν να δώσουν μια ερμηνεία και ταύτιση με κάποια πόλη της αρχαιότητας όπου επισήμαναν στα συγγράμματα των αρχαίων. Οι κάτοικοι εκεί, βοσκοί,  που καθημερινά είχαν εξοικειωθεί και ήταν συνυφασμένοι με αυτό το τοπίο οπού ξεκινούσε από τις υπώρειες του όρους Όχη, το αναφέρουν με τη ονομασία «Αρχάμπολη» λέξη όπου είχε επικρατήσει από την εποχή του εποικισμού των αρβανιτών. 

Ουσιαστικά θεωρείται ως μια αρχαία πόλη χωρίς όνομα και ιστορία, όπου απλές εξιστορήσεις, θεωρίες και εκδοχές μύθων την συνοδεύον χωρίς ωστόσο να εξακριβωθεί αν είναι πραγματικότητες ή άπλες μυθιστορηματικές αφηγήσεις. Όπως και να έχει αποτελεί ένα διαχρονικό κομμάτι του Κάβο Ντόρου που χάνεται στη μυθολογία, ζει στην αρχαιότητα, διανύει πορεία στους Ρωμαϊκούς χρόνους και εμφανίζεται στο προσκήνιο κατά τους Βυζαντιακούς χρόνους, ενώ το όνομα της θα το δανειστεί από τους εποίκους της περιοχής εκεί κατά το 15ο αιώνα όπου θα μείνει ως κληροδότημα και σήμερα  και με αυτήν είναι γνωστή σε ντόπιους και ξένους επισκέπτες.