Η Εκκλησία του Αγίου Παϊσίου που έκανε γνωστή μια απομακρυσμένη περιοχή του Κάβο Ντόρου.

Το εκκλησάκι του Αγίου Παϊσίου, αποτελεί  την αιτία να καταφθάνει πλήθος κόσμου κάθε χρόνο, 12 Ιουλίου, την ημέρα της γιορτής του σε μια άγνωστη τοποθεσία της Εύβοιας. Μια περιοχή ουσιαστικά άγνωστη, απομακρυσμένη για όποιον θα τύχαινε να διέρχονταν από αυτό το σημείο. Ένα εξωκκλήσι αφιερωμένο σε ένα σύγχρονο Άγιο , η μορφή του οποίου είναι σε ψηφιδωτό στην πρόσοψη του ναού και ο οποίος έζησε σε μια απομακρυσμένη περιοχή του Αγίου Όρους και παρόλα αυτά ή φήμη της αγιοσύνης του έκανε πάμπολλους ανθρώπους να πηγαίνουν να τον συναντήσουν, η μορφή αυτή που θα συνδεθεί με το εκκλησάκι αυτό, με τα μέρη του Κάβο Ντόρου και κάθε χρόνο στην γιορτή του γίνεται και πάλι η αιτία να μεταβαίνουν πάρα πολλοί άνθρωποι από τα γύρω χωριά , την Κάρυστο καθώς και πολλά αλλα μέρη.

Σε μια απομακρυσμένη  περιοχή, κάπου στις ανατολικές ακτές του Κάβο Ντόρου, βρίσκεται ένα χωριό που περιβάλλεται από βουνά και κατακόρυφες εκτάσεις με συστάδα πλατανιών να απαρτίζουν το τοπίο αυτό.

Το όνομα Γκιάλπηδες που φέρει ο οικισμός εκεί, προήρθε από το επίθετο Γκιάλπης, όπως λέγονταν κάποια οικογένεια που κατοικούσε εκεί και έτσι προέκυψε η ονομασία αυτή, όπως και σε πολλά χωριά που οι ονομασίες τους οφείλονται στα επώνυμα των κάτοικων τους. Στο συγκεκριμένο χωριό το παραπάνω επίθετο δεν ήταν και το μοναδικό, καθώς το Σταμπέλος για παράδειγμα ήταν το συνηθέστερο και μάλιστα αρκετά διαδεδομένο και σε γειτονικά χωριά της περιοχής, όπως την Πρινιά, την Σχίζαλη κτλ.

Διοικητικά ανήκει στην τοπική κοινότητα Καλλιανού, μια προσάρτηση και σύσταση που έγινε το 1912 και διατηρήθηκε, με διαφορετική διάρθρωση όπως διαμέρισμα, κοινότητα μέχρι και σήμερα.

Γεωγραφικά ανήκει στον Κάβο Ντόρο, παραδόξως και μολονότι συνδέεται πιο άμεσα και ανήκει στον Καλλιανού, η θέση του χωριού αυτού έχει αποτέλεσμα να συνδέεται και με το χωριό Σχίζαλη, με τους κατοίκους των παραπάνω να συμμετέχουν στις γιορτές των επιμέρους περιοχών τους. Νοτιότερα του χωριού Γκιάλπηδες υπάρχει κοντά στις ακτές, μια εκκλησία με μπλε την καμαροειδή της στέγη και λευκό στους τοίχους της, όπως οι πλειάδα των ναών που βρίσκονται κατά μήκος των θαλασσών της πατρίδας μας. Η εκκλησία αυτή γιορτάζει στις 6 Αυγούστου, την Μεταμόρφωση του Σωτήρος και την ημέρα αυτή καταφθάνουν εκεί, κάτοικοι από τον Καλλιανού καθώς και από τα χωριά Σχίζαλη, Αμυγδαλιά και Πρινιά.

Εξ αυτού το χωριό θα μετονομαστεί το 1954 σε Σώτειρα, όπως είναι η επίσημη ονομασία του και με αυτήν αναφέρεται σε έγγραφα και χάρτες.

Ακόμη βορειοδυτικά του χωριού Σχίζαλη, υπάρχει ένα μικρό εξωκκλήσι προς τιμήν της Αγίας Σοφίας, οι κάτοικοι του επισκέπτονται μέσω μονοπατιού παλαιόθεν και μολονότι είναι πλησιέστερα σε αυτό το χωριό εν τούτοις ανήκει στην ενορία του Καλλιανού.

Παλαιότερα

Η διάνοιξη του δρόμου θα ενώσει τα χωριά που είναι όμορα του ακρωτηρίου με αυτά του Καλλιανού, ταυτόχρονα θα είναι και η αιτία να επικοινωνούν συχνότερα με τα μέρη αυτά. Η χωμάτινη αυτή διάβαση, παλαιότερα, σε συνδυασμό με τα απόκρημνα μέρη, τις λάσπες και την στενότητα του δρόμου, καθιστούσε την πορεία αυτή, ειδικά τον χειμώνα ένα πραγματικό άθλο.

2017

Το 2017 στο χωριό αυτό και πιο συγκεκριμένα σε μια τοποθεσία περίπου 800 μ. βόρεια αυτού, έμελλε να γίνει γνωστή και να συρρέει πλήθος κόσμου από τα γύρω χωριά, την Κάρυστο, την Αθήνα καθώς και αλλα μέρη.

Στο μέρος αυτό υπάρχει οικία καθώς και διπλά της υπήρχαν παλαιά κτίσματα, τα οποία ανήκουν σε μια συγκεκριμένη οικογένεια που ζούσε και κατάγεται απ’ εκεί. Ο πόθος και το διαχρονικό όνειρο αυτής της οικογενείας ήταν να κτίσουν κάποια ημέρα μια εκκλησία, μια σκέψη που υλοποιήθηκε το 2017.

Οι εργασίες ξεκίνησαν τις αρχές του ίδιου έτους. Η  επιμονή, η  αφιλοκερδής και  ταυτόχρονα προσωπική εργασία της οικογενείας και του εργολάβου, καθώς και η συνδρομή και αρωγή, πολλών χριστιανών, είχε αποτέλεσμα να κατασκευαστεί ένας  περικαλλής ναός που αποτελεί ένα πραγματικό στολίδι.

Η περιοχή αυτή όμως φύση απομακρυσμένη και δυσπρόσιτη, ειδικά κατά τους χειμερινούς μήνες, καθώς θα δυσχέραινε  η μετάβαση των οχημάτων από τον υφιστάμενο δρόμο, η οικογένεια σκέφτηκε να δοθεί ένα όνομα Άγιου που γιορτάζει το καλοκαίρι.

Η απάντηση δόθηκε από έναν ιερέα της περιοχής, ο οποίος πρότεινε ο ναός αυτός να φέρει το όνομα του Αγίου Παϊσίου, μιας σύγχρονης μορφής που έζησε στο Άγιο Όρος τον 20ο αιώνα και η μνήμη του τιμάται στις 12 Ιουλίου.

Ο χώρος που ανακαινίστηκε ήταν ένα παλαιό οίκημα το οποίο με την επιμονή εργασία αποτελεί ένα εκκλησάκι που θα δώσει την δική του ονομασία και συνάμα σφραγίδα για την περιοχή αυτή.

Στην πρόσοψη αυτού υπάρχει ψηφιδωτό με την μορφή του Αγίου και άνωθεν η καμπάνα και ο Σταυρός, ουσιαστικά αποτελεί το καμπαναριό που είναι ενσωματωμένο στο κτίριο του ναού.

Κάτωθεν πέτρες και η κύρια είσοδος του ναού, αριστερά της θύρας ένας χώρος με εικόνες ένα παρεκκλήσι αφιερωμένο στην Αγία Κυριακή.

Στον χώρο αυτού εικόνα του Χριστού, της Θεοτόκου, αμφότερες ρωσικές, της Άγιας Κυριακής, μια μικρά των αγίων Ισιδώρων καθώς και του Αγίου Παϊσίου. Στο σημείο αυτό υπάρχει και μανουάλι με τα κεριά των πιστών

Πριν την είσοδο του ναού, την ημέρα της γιορτής του υπάρχει στολισμένη η εικόνα του Αγίου, την οποία ασπάζονται οι πιστοί. Στο εσωτερικό του ναού υπάρχει γύψινο τέμπλο και όλος ο χώρος είναι λευκού χρώματος, αριστερά του μια μεγάλη φωτογραφία του Αγίου, με μικρογραφία του κελιού του. Κάτωθεν γραφεί την λέξη αφιέρωμα καθώς και το όνομα της οικογένειας.

Στο τέμπο με ένα καλαίσθητο σχεδιασμό άνωθεν στις άκρες του. Οι εικόνες του φέρουν τις μορφές του Χριστού, της Θεοτόκου , του Αγίου Ιωάννη του Προδρόμου και του Αγίου Παϊσίου. Η απεικόνιση του στην αγιογραφία δείχνοντας και δηλώνοντας ότι είναι σε μια άλλη διάσταση, όπως όλες αυτές των αγίων μορφών.

Οι κανδήλες που κοσμούν τον χώρο ολοκαίνουργιες, όπως και όλα τα ιερά σκευή και καλύμματα της Αγίας Τράπεζας με το Ευαγγέλιο στην θέση αυτή. Στο Ιερό δεξιά, μια εικόνα της απότομης της Τιμίας Κάρας του Προδρόμου, ρωσικής τεχνοτροπίας με τα αντίστοιχα γράμματα επ’ αυτής.

Άνωθεν της κόγχης του Ιερού, η εικόνα της Αγίας Τριάδας.

Στο περίβολο του ναού σημαιάκια να στολίζουν τον χώρο , φέροντας σύμβολα όπως του Δικέφαλου Αετού ή την πολεμική σημαία του Βυζαντίου, κάποια άλλα φράσεις από την Αγία Γραφή, που με βυζαντινούς χαρακτήρες έλεγαν «Αφες αυτοις ου γαρ οιδασι τι ποιουσι» και μια άλλη να λεει «Μη κρίνετε, ίνα μη κριθήτε».

Στην άκρη του προαύλιου χώρου δυο ιστία όπου κυματίζουν οι σημαίες της Ελλάδας και του Βυζαντίου. Ένα ξεχασμένο και απομακρυσμένο μέρος που καταφέρνει ένα μικρό εκκλησάκι να κάνει τόσο πλήθος κόσμου να συρρέει σε αυτό, δείχνοντας ότι κάποιες αξίες και παραδόσεις ο λαός της τιμάς και τις αναγνωρίζει.

Σε ένα μέρος με τους ανθρώπους που δίνουν το παρών και την δική τους ζωντάνια, που καθισμένοι αργότερα στο κέρασμα που παρατίθεται και προσφέρεται, υπό των ίσκιο των πλατάνων σε καρέκλες ή πεζούλες καις συζητώντας και συναναστρέφονταν αλλα και ανταμώνοντας γνωστούς και φίλους για να υπενθυμίσει ότι στα πιο απλά βρίσκεται και η χαρά και που οι άνθρωποι να χαμογελάνε.