Η Χριστιανοσύνη στην γηραιά ήπειρο: Όταν η Ανατολή & η Δύση ήταν σε μια κοινή πορεία

Το 809 μ.Χ ο τότε πάπας Λέων ο III θα τοποθετήσει σε υψηλό σημείο στην βασιλική του Αγίου Πέτρου δυο ασημένιες πλάκες που ανάγραφαν το σύμβολο της Πίστεως,  μία στα ελληνικά και μία στα Λατινικά, χωρίς την αιρετική προσθήκη. Οι πλάκες αυτές είχαν την επιγραφή : «Haec Leo posui amore et cautela orthodoxae fidei». 

Η οποία σημαίνει «Εγώ, ο Λέων βάζω εδώ (τις πλάκες) για την αγάπη και την προστασία της Ορθόδοξης Πίστης.»

Ήδη οι Φράγκοι με τον Καρλομάγνο είχαν ξεκινήσει ενέργειες για την αποκοπή της Δύσης από την Ανατολή και ο πάπας θεωρώντας ότι δεν θα προσβάλουν αυτόν το τόπο της Χριστιανοσύνης προέβηκε σε αυτήν την κίνηση.

Η γηραιά ήπειρος μέχρι και τον 10ο αιώνα είχε μια συνοχή όσον αφορά το Χριστιανικό δόγμα, καθώς η παράδοση της Ορθοδοξίας όπως διατηρήθηκε στην Ανατολή, ήταν ενιαία σε όλα τα κράτη της. Από τα παράλια της Μ. Ασίας και τις παραδουνάβιες περιοχές της Βεσαραβίας και υπερβόρειες των Ρως μέχρι και τις ακτές των Φλαμανδικών βασιλείων, τις Βρετανικές νήσους και την σκανδιναβική χερσόνησο.

Το Βυζάντιο είχε τα πρωτεία καθώς στην επικράτεια του καθεδρευαν τα αρχαία πατριαρχεία της ανατολής, τα μετέπειτα επίσης των βαλκανικών περιοχών είχαν αιτία των εκχριστιανισμό των λαών τους από τους Βυζαντινούς. Οι σλάβοι, οι Ρως σταδιακά υιοθετούσαν τον Χριστιανισμό (8ος-10ος αιώνας) αποκτώντας συνάμα και την δική τους πολιτιστική ταυτότητα.

Ιστορικο

Η Φραγκιά την εποχή αυτή καταλάμβανε την περιοχή της σημερινής Γαλλία, της Γερμανίας και πολλών περιοχών σταδιακά της Αυστρίας, Ιταλίας κτλ. Ουσιαστικά αποτελούνταν από επί μέρους βασίλεια.

Σε ένα από αυτά με ηγεμόνα τον βασιλιά Κλάβι θα είναι από τα πρώτα που θα δεχθουν τον Χριστιανισμό το 500 μ.Χ, ο ίδιος θα βαπτιστεί Χριστιανός τα Χριστούγεννα του 508 μ.Χ, στην Νορμανδία εντοπίζεται η παρουσία του Χριστιανισμού από τις αρχές του 4ου αιώνα μ.Χ .

Κατά το 590 μ.Χ και έπειτα ο Άγιος Κολουμβάνος, ένας ιεραπόστολος από την Ιρλανδία θα περιοδεύει και θα κηρύξει στον χώρο της σημερινής Γαλλίας. Αργότερα θα επισκεφτεί την Βουργουνδία όπου και θα γίνει δεκτός από τον βασιλιά Γκοντράν.

Το κράτος των Φράγκων 

και τα επιμέρους βασίλεια μεταξύ του 481-814 μ.Χ

Τα βαυαρικά κράτη ή τα φεουδαρχικά βασίλεια τότε ήταν αναπόσπαστα κομμάτια της ενιαίας Χριστιανοσύνης. Η Αυστρασία (σημερινή βορειοδυτική Ολλανδία)δεχθηκε το κήρυγμα του Χριστιανισμού το 689 μ.Χ από τον Άγιο Βιλλιβρόρδος. 

Ο Άγιος Βονιφάτιος κατά το 719 μ.Χ θα διασχίσει τις Άλπεις και θα φτάσει στην Θουριγγία (ένα ομόσπονδο κράτος της σημερινής Γερμανίας) όπου και θα ξεκινήσει το ιεραποστολικό του έργο. Οι ντόπιοι εκεί καθώς και πολλοί κάτοικοι της έσσης και της Σαξονίας θα βαπτιστούν Χριστιανοί και στα μέρη αυτά θα ιδρυθούν επισκοπές και θα χτιστούν εκκλησίες στα γερμανικά αυτά εδάφη, ο Άγιος Βονιφάτιος θεωρείται προστάτης της Γερμανίας καθώς και ο απόστολος των Γερμανών.

Στην Αγγλία θα υπάρχει το Χριστιανικό στοιχείο ήδη από τους Αποστολικούς χρόνους, αργότερα ο Άγιος Αυγουστίνος απεσταλμένος του τότε πάπα Αγίου Γρηγορίου, ο οποίος διοργάνωσε την αποστολή από μονάχους και στην πορεία ηγεμόνες τους παρείχαν και διερμηνείς, έφτασαν στην Αγγλία στην περιοχή Κεντ, ο βασιλιάς της αν και παγανιστής ήταν θετικά διακείμενος προς τον Χριστιανισμό  καθότι επηρεασμένος από την χριστιανή σύζυγο του, ο ίδιος υποδέχτηκε τους κληρικούς και τους επέτρεψε αλλα και διευκόλυνε το έργο τους παρέχοντας τους χώρο να εγκατασταθούν γύρω από τα τειχη του Καντέρμπουρι κτίζοντας οι ίδιοι μοναστήρι. 

Αργότερα ο ίδιος ο βασιλιάς Εθελβέρτος θα βαπτισθεί την Πεντηκοστή του 597 μ.Χ στην συνέχεια πολλοί μιμούμενοι το παράδειγμα του ηγεμόνα τους θα βαπτιστούν από τον άγιο Αυγουστίνο, κατά το 598 μ.Χ  περίπου 10.000 άνθρωποι. Ο Άγιος Εθελβέρτος θα είναι ο πρώτος χριστιανός βασιλιάς της χώρας και η περιοχή του Κεντ (νοτιοανατολική Αγγλία) το πρώτο Χριστιανικό βασίλειο στην Βρετανία.

Οι Βρετανικοί νήσοι θα αποτελούσαν μέρη που θα ιδρύονταν μοναστήρια και πολλοί Άγιοι τους θα αποτελούν μέρος του αγιολόγιου της Εκκλησίας, καθώς στην χώρα αυτή θα διατηρηθεί η Ορθόδοξη παράδοση για περίπου 1000 χρόνια. Σκανδιναβοί μονάρχες και αυτοί ασπάζονταν τον Χριστιανικό δόγμα, δημιουργώντας στις παγωμένες περιοχές του βορρά τις πρώτες εκκλησίες και ναούς.

1054 συνέπιες

Το σχίσμα του 1054 αποτέλεσε όχι μόνο σημείο καμπής στην εκκλησιαστική ιστορία και στην μετέπειτα ευρωπαϊκή εξέλιξη και γεγονός που αποτέλεσε την αφετηρία του μεσαίωνα με την αρνητική έννοια της λέξης. Παράλληλα αποτέλεσε και την αιτία των σταυροφοριών ενάντια στα Βυζαντινά μέρη και τις ανατολικές χώρες των Ορθοδόξων λαών με την άλωση του 1204 να αποτελεί το πρώτο τέλμα του Βυζαντίου.

Ο Καρλομάγνος ήθελε να αποσπάσει την Ρώμη από την επιρροή του βυζαντίου, με τον ιδιο να κανει προσθήκη του φιλιόκβε στο σύμβολο της Πίστεως και με τον ίδιο να αποτελεί τον πρωταίτιο του μετέπειτα σχίσματος. Οι Ρωμαίοι πάπες ηταν αυτοι που αποτελούσαν τους προκαθήμενους , αργότερα οι Φράγκοι πιθανών το 1009 μ.Χ είχαν ηδη τοποθετήσει δικούς τους πάπες με αποτέλεσμα να ξεκινά η αντίστροφη μέτρηση με το σχίσμα του 1054 μ.Χ  να αποτελει και τον επιλογο αυτης της σταδιακης απομάκρυνσης τους.

Οι όμορες με την Ρώμη χώρες και οι προσκείμενοι μονάρχες τους, στις αξιώσεις των φράγκων παπών, συνετέλεσαν στο να παρεκκλίνουν τα μέρη αυτά από την Ορθόδοξη πίστη και παρακαταθήκη, δημιουργώντας σταδιακά διαιρέσεις και έριδες σε αυτό που λέγεται Χριστιανοσύνη.

Η μόνη χώρα που παρέμεινε Ορθόδοξη για 12 χρόνια ήταν η Αγγλία μέχρι το 1066 μ.Χ όταν καταλείφθηκε μετά την επίθεση των Νορμανδών.

Ακόμη η επιβουλή του παπικού πρωτείου οδήγησε αργότερα στην ίδρυση της ιεράς εξέτασης και στην δημιουργία συνθηκών και γεγονότων που υπήρξαν τροχοπέδη στην επιστήμη καθώς και μιας αρνητικής εικόνας γενικότερα.

Οι Λατίνοι σταυροφόροι θα επιτεθούν με την παπική προτροπή ενάντια προς τις ανατολικές χώρες της Μεσογείου, καταστρέφοντας την Κωνσταντινούπολη το 1204. Οι προτεστάντες αργότερα την εποχή των ανακαλύψεων και την εγκατάσταση τους στην νέα ήπειρο θα εξοντώσουν τους γηγενείς της Αμερικής, παπικοί επίσης θα χτυπήσουν τους ορθοδόξους κατοίκους της Αλάσκας αργότερα ή η Ούστασε τους Σέρβους κατά τον Β΄ παγκόσμιο.

Γεγονότα που δείχνουν μια άλλη εικόνα σε αντίθεση με τις Ορθόδοξες χώρες που ήσαν και είναι ανεκτικές σε ανθρώπους άλλων θρησκευμάτων όπως στην Ρωσία που περιβάλλεται αλλα και είχε στα μέρη της λαούς όπως τους τατάρους για παράδειγμα και όμως δεν τους δημιουργούσε προβλήματα, το ίδιο συμβαίνει και στην Ελλάδα με την μειονότητα στην Θράκη ή ετερόδοξων καθώς και σε άλλες χώρες.

Ρώμη

Η μετά το σχίσμα περίοδος θεμελίωσε στην Δύση ένα θρησκευτικό απολυταρχικό κράτος που αποτέλεσε έναν από τους χειρότερους εχθρούς και πολέμιους της Ορθοδοξίας.

Η Δύση όχι μόνο με την τρέχουσα αλλα και με την τοτε έννοια, φαινομενικά αποτελούσε έναν «σύμμαχο» στην πραγματικότητα ήταν εχθρικά διακείμενη προς το Βυζάντιο και στις χώρες της Αν. ευρωπης που ήσαν τρόπο τινά «Βυζαντινές κοινοπολιτείες».

Οι εκστρατείες ενάντια των Ορθοδόξων χωρών της Βυζαντινής αυτοκρατορίας, με συνέπια την Άλωση του 1204, καθώς και των περιοχών των Σλάβων και των Ρώσων, η επιβουλή της Ουνίας σε χώρες όπως στην Πολώνια και άλλες βαλτικές χώρες και οι διωγμοί ενάντια των Ορθοδόξων Χριστιανών δείχνει την θλιβερή εικόνα και συνέπιες του σχίσματος που συνέβη τον 11ο αιώνα.

Οι διάφορες μεταρρυθμίσεις και θρησκευτικές διαιρέσεις κατά τον 16ο αιώνα δίχασαν περισσότερο τα κράτη της Δύσης, παραχαράσσοντας ακόμη περισσότερο την Χριστιανική πίστη και παράδοση όπως ειχε διατηρηθεί τους πρώτους 10 αιώνες και συνεχίζει στην Ανατολή.

Ο μεσαίωνας ουσιαστικά αποτελούσε κομμάτι με πρωτεργάτη και θιασώτη ταυτόχρονα τον παπισμό με όλα τα συνεπακόλουθα γεγονότα. Ο μεσαίωνας με την έννοια της οπισθοδρόμησης και όχι της χρονικής περιόδου είναι ταυτόσημη με τις παπικές μεθόδους. Η δημιουργία στην συνέχεια θρησκευτικών παρατάξεων αργότερα (Διαμαρτυρόμενοι κτλ) θα δημιουργήσει κλίμα φανατισμού και γεγονότων θρησκευτικής διαμάχης (όπως την νύχτα Άγιου Βαρθολομαίου).  Γηγενείς στις νέες χώρες τις βόρειας ή της σημερινής λατινικής Αμερικής θα εξοντωθούν ενώ οι αποικιοκρατία θα αφήσει έκδηλα τα σημάδια αυτών των λαών.

Στο Βυζάντιο ακόμη κάποιον αιρετικό για παράδειγμα, εκτός εξαιρέσεων, τον έκλειναν σε κάποιο μοναστήρι σε σχέση με την δύση που τον έσφαζαν. Ο λατινόφρονας και ενωτικός πατριάρχης Κωνσταντινούπολης Ιωάννης Βέκκος, το 1282 καθαιρέθηκε και μια σύνοδος τον επόμενο χρόνο τον καταδίκασε ως αιρετικό και τον εξόρισε στην Προύσα.  Αργότερα άλλη σύνοδος επανέλαβε την καταδίκη του και διέταξε την φυλάκιση τους με άλλους δυο συνεργάτες του. (να σημειωθεί ότι αυτά συνέβησαν μετά την άλωση του 1204 και την διανομή των Βυζαντινών εδαφών από τους Λατίνους, λίγο αργότερα από την ανακατάληψη της Κωνσταντινούπολης το 1261).

Το Βυζάντιο ήταν η αυτοκρατορία που μεταλαμπάδευσε την Χριστιανική πίστη και τον πολιτισμό στους γύρω λαούς, δημιουργώντας την δική τους ταυτότητα και πρόοδο.

Η Σέρβικη Ορθόδοξη Εκκλησία του Αγίου Λάζαρου, στο Μπέρμιγχαμ της Αγγλίας

Η Γεωργία τον 12ο αιώνα ήταν η πρώτη χώρα που γνώρισε την Αναγέννηση, ενώ οι Ρώσοι από τον 13ο αιώνα αποτελούσαν ενιαίο έθνος, οι Σλάβοι και πολλά βασίλεια της Ουγγαρίας θα έχουν τις πρώτες υποστάσεις τους ως κράτη κατά τον 9ο αιώνα. Η Ουγγαρία η υιοθέτησε τον Χριστιανισμό το 1.000 μ.Χ και ιδρυτής αυτού του κράτους θεωρείται ο Άγιος Στέφανος ο Α΄ βασιλιά της Ουγγαρίας, αργότερα κατά τον 12ο αιώνα θα γνωρίσει τεράστια οικονομική άνθηση καθώς θα καταστεί εμπορικός σταθμός και διάβαση προσκυνητών προς τους Αγίους Τόπους.

Αποτίμηση

Οι συνεχείς διενέξεις των δυτικών, ο διαμελισμός της Βυζαντινής αυτοκρατορίας συντέλεσαν στον να μην αντιμετωπιστεί επαρκώς η τουρκική απειλή που η επεκτατική της φιλοδοξία παραλίγο να μετατραπεί σε προέλαση στην ευρωπαϊκή ήπειρο καταστρέφοντας κάθε πρωτεύουσα, μνημείο και πολιτιστικό στοιχειό και θέτοντας την σε μια περίοδος αναχρονισμού και οπισθοδρόμησης για τους επομένους αιώνες.

Η ενιαία Χριστιανοσύνη που απέτρεψε και ανέκοψε την προέλαση των αράβων στην γηραιά ήπειρο με τον Ίσαυρο στην Κωνσταντινούπολη (718 μ.Χ)  και τον Κάρολο Μαρτέλο στο Πουατιέ  (732 μ.Χ) ,δημιουργώντας ένα δεύτερο «Μαραθώνα» δεν ήσαν το ίδιο αποτελεσματικές μετά το σχίσμα, όπως κατά τον 15ο αιώνα με την Δύση απρόθυμη να βοηθήσει το Βυζάντιο στέλνοντας μόνο μερικά πλοία και μερικές εκατοντάδες τοξότες.

Η Χριστιανοσύνη αυτή της γηραιάς ηπείρου, της οποίας αποτέλεσε  το ορόσημο και την αιτία του εξευγενισμού των λαών της και συνέβαλε στην μετέπειτα πολιτιστική τους ανάπτυξη, σήμερα με θεσμούς και οργανισμούς που διέπονται από ιδέες και αντιλήψεις εχθρικά διακείμενες προς τον Χριστιανισμό καθώς μέσω πολιτικών ή νομοθεσίας σταδιακά προσπαθούν να το θέσουν στο περιθώριο  με ένα είδος καταπολέμησης με όπλα την πένα και όχι το ξίφος.

Μη ξεχνάμε ότι  για 800 χρόνια στο έδαφος της δεν υπήρχε ουδεμία σύγκρουση και ότι οι καταστροφικότεροι πόλεμοι στην ευρωπη συνέβησαν μετά το σχίσμα , όπως ο εκατονταετής πόλεμος στην διάρκεια του 14ου αιώνα και διήρκεσε πανω από 100 χρόνια καθώς και οι συγκρούσεις αργότερα κατά τον 15ο ή τον 17ο αιώνα που ήταν αιτία αυτών των διαφορών μεταξύ των δυτικών.

Ο τριακονταετής πόλεμος (1618-1648) ήταν η διένεξη μεταξύ παπικών και προτεσταντικών κρατών με απολογισμό εκατομμύρια νεκρούς και ερημώσεις πόλεων, χωριών και περιοχών δημιουργώντας παράλληλα ένα κλίμα αλλοίωσης και δυσφήμησης της εικόνας του Χριστιανισμού, παράλληλα οι άνθρωποι αντιλαμβάνονταν ότι τα κίνητρα του πολέμου αυτού δεν ήταν θρησκευτικά αλλά πολιτικά και οικονομικά.

Οι Ορθόδοξοι Χριστιανοί σε όλο τον κόσμο είναι περίπου 300.000, εκ των οποίων το 40% ζει στην Ρωσία.

Οι Ρώσοι ειναι ο μεγαλύτερος Ορθόδοξος λαός της γης

Αυτή η ενιαία Χριστιανοσύνη όπως υπήρχε κατά τους πρώτους 8 αιώνες αποτελεί και την ένδειξη για μια πραγματικά ισχυρή και ενωμένη γηραιά ήπειρος, που όχι από οικονομικά και πολιτικά μέσα που απότυχαν παταγωδώς αλλά μέσα από αυτήν την πίστη που αν ήταν κοινή σε όλους τους λαούς η πορεία της και η εξέλιξης της. Θα ήταν διαφορετική και χωρίς πολέμους και καταστροφές για τις ίδιες τις χώρες της και τους λαούς της και μέσα από την παράδοση και κληρονομιά που άφησαν τον ΙΑ ‘ αιώνα και που διατηρήθηκε στην ανατολική Ευρώπη, εκεί βρίσκεται η χαμένη της ταυτότητα και παράδοση.

Άλλωστε ένας πρώην καθολικός που ασπάσθηκε την Ορθοδοξία είχε γράψει ότι «Χωρίς υπερβολή μπορούμε να πούμε πως ένας Γάλλος Χριστιανός των άρχων του ΙΑ’ αιώνα θα αισθανόταν πιο κοντά μ’ ένα Χριστιανό της Μικράς Ασίας του Ε’ αιώνα παρά μ’ έναν άλλο Γάλλο Χριστιανό του ΙΓ΄ αιώνα.»

Οι ευρωπαίοι χριστιανοί της εποχής αυτής είχαν την ίδια παράδοση με τους Ορθοδόξους χριστιανούς των 300.000 που τα 2/3 ζουν στην Ρωσία και τα μεγάλα ποσοστά στα Βαλκάνια (Σερβία, Ρουμανία, Μαυροβούνιο, Σκόπια, Βόρεια Ήπειρο, Ελλάδα και Κύπρο) στις παραδουνάβιες αλλα και υπερκαυκασία  χώρα της Γεωργίας καθώς και σε αλλα μέρη της Μέσης ανατολής και χώρες της οικουμένης που την ημέρα του Πάσχα όλοι μαζι γιορτάζουν και ψάλλουν το Χριστός Ανέστη!