Η Ελληνική γλώσσα πριν και μετά την Άλωση του 1453

Η ελληνική γλώσσα καθόλα την διάρκεια της  ενετοκρατίας αλλά και τουρκοκρατίας, αποτελούσε  την δημοφιλέστερη και επικρατούσα μεταξύ των γηγενών και ξένων κατοίκων του ελλαδικού χωρου, αν λάβουμε υπόψη ότι ήδη από τους δύο προηγούμενους αιώνες διάφοροι λαοί είχαν μετακινηθεί προς νοτιότερα τμήματα της ελληνικής επικράτειας , όπως σέρβοι, αρβανίτες, Βλάχοι κτλ εντούτοις ακόμη και οι δυνάστες ενετοί  στα έργα τους που διασώθηκαν είναι στην ελληνική γλώσσα.

Ο  Κ. Παπαρηγόπουλος αναφέρει σχετικά:

«Τις λοιπόν ήτο η μεταξύ 13 και 15 εκατονταετηρίδος επικρατούσα παρά τω λαώ των ελληνικών χωρών γλώσσα; Πέρι τούτου ουδείς επιτρέπεται δισταγμός. Ότε εν τη 14 εκατονταετηρίδι, καθ’ ούς χρόνους η μετά των ξένων επιμιξία είχε λάβει τας μεγίστας αυτής διαστάσεις, οι Φράγκοι ηθέλησαν να καταστήσωσιν εις τους λαούς των χωρών τούτων γνωστά τα πολεμικά αυτών κατορθώματα και τα πολιτικά έργα, δεν έγραψαν τα Χρονικά του Μωρέως ούτε εις την σερβικήν, ούτε εις την αλβανικήν, ούτε εις την βλαχικήν, ούτε εις την βουλγαρικήν, αλλ’ εις την ελληνικήν γλώσσαν. Και τούτο εξηγείται ευχερώς. Γραπτήν γλώσσαν οι Αλβανοί και οι Βλάχοι ου μόνον τότε δεν είχον αλλ’ ούτε σήμερον»

Κ. Παπαρρηγοπούλου ,Ιστορία του ελληνικού έθνους, Τόμος E', Μέρος B', σελ.41

Εντύπωση προκαλεί ότι αντί να συμβεί κάποιος εκσλαβισμός των ελλήνων, αντίθετα οι ξένοι κάτοικοι χρησιμοποιούσαν και εξελληνιστήκαν στην πάροδο των χρονών, χαρακτηριστικό παράδειγμα το χρυσόβουλο του 1361 από τον σέρβο  βασιλιά  Συμεών Ούρεση  Παλαιολόγο όπου η επιγραφή είναι στα ελληνικά.

Όσο αφορά τους διαφόρους λαούς, τόσο φράγκους αλλά και τους βαλκάνιους οι οποίοι από τον 12^ο αιώνα και έπειτα ήσαν μέσα στα εδάφη της τότε Βυζαντινής αυτοκρατορίας, ποια ήταν η πορεία όλων αυτών αναφέρει και πάλι ο Κ. Παπαρηγόπουλος: 

«Αλλα τι εγίνοντο εν τω μεταξύ τα ιδιώματα των τοσούτων παρεισφρήσαντων ξένων; Το τι εγίνοντο εξηγείται ως προς τίνας εξ αυτών κάλλιστα εκ διαφόρων γεγονότων, τα οποία ελάβομεν ήδη αφορμήν να αναφέρωμεν. Όταν τω 1265 ο Γουλιέλμος Βιλλεαρδουίνος απέπεμψεν εκ Πελοποννήσου τους τούρκους αυτού μισθοφόρους, πολλοί εξ αυτών προετίμησαν να μέινωσι και βαπτισθέντες έλαβον εγχώριους γυναίκας, εκ δε των μικτών τούτων γάμων παρήχθη γενεά ανδρών, οιτίνες κατοικήσαντες εις Βούρναβον και εις Ρέντα προϊόντος του χρόνου  εντελώς εξελληνισθήκαν. Ωσαυτώς μετά την υπό Ανδρονίκου Ασάν ανάκτησιν της Αρκαδίας τω 1320 οι αυτόθι προ 100 και επέκεινα ενιαυτών εγκατασταθέντες φράγκοι παρέμειναν εν τη χώρα, απεδέξαντο την Ορθόδοξον θρησκείαν, …. μετά των εγχωρίων και τοιουτοτρόπως καθ’ολοκληρίαν εξελληνισθήκαν. Τοιαυτή ολοσχερής συχώνευσις ούτε απανταχού ούτε ως προς άπασας τας ετερογενείς φυλάς εγένετο, αλλά και οσάκις ολοσχερής συγχώνευσις δεν εγένετο, η ο ελληνισμός διετηρήθη ακέραιος απέναντι του ξενισμού, η επήλθεν ηθική μεταξύ αυτών ένωσις προπαρασκευάζουσα την πλήρη αφομοίωσιν. Εις τα βορειότερας χώρας, ήτοι Θράκη και εν Μακεδονία, εξηκολούθησε υφιστάμενη η μέχρι της 12 εκατονταετηρίδος κατάστασις των πραγμάτων, απαράλλακτος σχεδόν˙ο εστίν επεκράτησεν, όπως μέχρι της σήμερον, ισορροπία τις μεταξύ ελληνισμόυ και σλαυισμού. Έντευθεν δε του ολύμπου και των Κεραυνίων ορέων η μέν σλαυική γλώσσα, καίτοι λαβούσα εν τη 14 εκατονταετηρίδι νέαν επικουρίαν δια της σερβικής κατακτήσεως εν Θεσσαλία, εν Ήπειρω και εν Αιτωλία, εντελώς εξηφανίσθη˙ οι δε Βλάχοι και οι Αλβανοί (αρβανίτες) επί τοσούτον ετάυτισαν την φυλετικήν αυτών ιδιότητα μετά των Ελλήνων ώστες πολλάκις εν ονόματι του ελληνισμόυ ηγωνίσθησαν, επί δε της επαναστάσεως και επρωταγωνίστησαν».

Κ. Παπαρρηγοπούλου ,Ιστορία του ελληνικού έθνους, Τόμος E', Μέρος B', σελ.43-44

Η γλώσσα όπως υπήρξε από την εποχή του Ομήρου και ομιλούνταν από τους αρχαίου φιλοσόφους, και η οποία διατηρήθηκε και διασώθηκε το προφορικό αλλά γραπτό μέρος της πορεία κατά την Βυζαντινή περίοδο και μένει ως σήμερα με παραφθορές φυσικά αλλά λέξεις όπου υπήρξαν από την αρχαιότητα υπάρχουν ακόμα και σήμερα, μια γλώσσα που δώρισε τόσα γράμματα από το αλφάβητο της και σήμερα οι γλώσσες στην δυτική και ανατολική Ευρώπη έχουν αντίστοιχα σε μικρά ή μεγάλα ποσοστά ρίζες ελληνικών λέξεων.