1821: Το κρυφό σχολειό και οι συμπληγάδες

Κρυφό σχολειό, στο άκουσμα του θα συνδεθεί ο νους μας αυτομάτως με την περίοδο της τουρκοκρατίας, σε μια εποχή που μαζί με την καταπίεση μέσα σε όλα τα άσχημα ήταν και αυτό της αμάθειας καθώς η παιδεία και η απλή μόρφωση ήταν κάτι που απαγορεύονταν και διώκονταν την εποχή εκείνη.

 

Σε αντίθεση με τις πόλεις της δύσης , στην χώρα μας ή ορθότερα στον χώρο της Ελληνικής Βαλκανικής τότε, η βασική εγκύκλια παιδεία παρέχονταν μέσα σε ναούς και χώρους μοναστηριών με τους κληρικούς ή απλούς μοναχούς να ασκούν το έργο το δασκάλου.

Θρανία και έδρα αποτελούντα από τα στασίδια και το ψαλτήρι και τα φωτιστικά ήσαν τα μανουάλια, μέσα από το φως οι μαθητές αυτοί θα μάθαιναν να γράφουν, να διαβάζουν και να ακούν προσεκτικά τον ιερέα που θα τους μάθαινε ότι γνώριζε και διέθετε ως ένας άτυπος εκπαιδευτικός.

Ο Στέφανος Κανέλλος σε επιστολή προς σε τον Γερμανό συγγραφέα Iken αναφέρει: «(Οι Έλληνες) διά τούτο και εις μεγάλας και εις μικράς πόλεις επροσπαθούσαν με δόσιν χρημάτων και με διαφόρους τρόπους να συστένουν κοινά σχολεία κρυφίως όπου και των πτωχών τα τέκνα ανεξόδως εδιδάσκοντο και πολλοί εις τάς διαθήκας των έσυναριθμούσαν μεταξύ των κληρονόμων όχι μόνον μοναστήρια εκκλησίας νοσοκομεία αλλά και τα κοινά σχολεία».

Μαρτυρίες για την ύπαρξη αυτών των ιδιότυπων σχολείων υπάρχουν και από άλλους επιφανείς Έλληνες της εποχής εκείνης αλλά και ξένους περιηγητές. 

Οι αίθουσες αυτές και οι γνώσεις που μεταλαμπάδευσαν κατάφεραν μέσα από μια εθελοντική και συλλογική πρόσφορα η παιδεία να είναι κτήμα ακόμα και αυτών των φτωχών παιδιών, ακόμη είναι άξιο να σημειωθεί ότι τα Μοναστήρια που διέσωσαν και μόρφωναν τα παιδιά και βλέπουμε μέσα σε ένα αλλόθρησκο κράτος από τον ελλαδικό χώρο της Βαλκανικής αλλά και της Μ. Ασίας να αριθμοί εκατομμύρια ορθόδοξους χριστιανούς.

Η μεγαλύτερη όμως ζημιά προκλήθηκε όσον και αν ακούγεται απίθανο στα χρόνια της βαυαροκρατίας, όταν με διάταγμα έκλειναν μοναστήρια που αριθμούσαν πχ 5 μοναχούς και καταστρέφοντας κειμήλια οι «πολιτισμένοι» αυτοί ευρωπαίοι και μάλιστα οδήγησαν στον αναλφαβητισμό και την αμάθεια πολλά ελληνόπουλα.

Ότι  ζημιά δεν έγινε 400 χρόνια έγινε σε λίγα χρόνια, πραγματικά άθλος ή μάλλον αθλιότητα για ρεκόρ Γκίνες.

Το παράδοξο ακόμη είναι και ότι από την φορολογία που επέβαλλαν σε αγρότες, ανάγκαζαν τους τελευταίους να μετακινηθούν και να ζήσουν σε περιοχές που ήσαν ακόμη τουρκοκρατούμενες.

Η Ελλάδα μέσα στις συμπληγάδες που από την μια η τούρκικη καταπίεση και από την άλλη η παρέμβαση των ξένων χωρών, κάτι που συμβαίνει και σήμερα με αλλά πρόσωπα καταφέρνει ως μια άλλη Αργώ να ταξιδεύει και να διατηρεί την πορεία της και την ύπαρξη της και η σημαία της να κυματίζει με τις λεύκες γραμμές να συμβολίζουν τα ηπειρωτικά γεωγραφικά διαμερίσματα της και το μπλε τα νησιά αλλά και τον ουρανό.


Χρόνια πολλά σε όλους τους Έλληνες!